Çocuk gelişiminde en önemli noktalardan biri, kişilik gelişim sürecidir. Çocuğunuzun kişiliği ve kişiliğinin gelişimi hakkında bilgi sahibi olmak, onu anlamak ve iyi bir iletişim geliştirebilmek için oldukça değerlidir. Her çocuk, yaşadığı ortam ve koşulların farklılığından ötürü, kendine özgü bir kişilik yapısı geliştirerek kendisine temel oluşturur. Bu süreçte bir ebeveyn olarak sağlıklı bir kişilik yapısı için nelere dikkat etmeniz gerektiği ile ilgili noktaları sizler için bir araya topladık.
Mizaç ve Kişilik Arasındaki Farklar Nelerdir?
Mizaç ve kişilik kavramları, çoğu zaman aynı anlamlara gelecek şekilde kullanılsa da birbirinden farklı olguları taşırlar. Mizaç, kişiliğin de oluşumunda büyük bir etken olan ve biyolojik olarak kalıtsal temellerden doğan benlik özellikleridir. Henüz bebeklikten itibaren dahi gözlemlenebilecek bir yapıya sahip olan mizaç, kişinin çok temel anlamda genel tutum ve tepkilerini belirler. Örneğin; kimi bebek, sürekli olarak ağlayan, çok gülmeyen ve gergin bir yapıya sahip olabilirken kimi bebek de daha sakin ve yabancı ortamlarda gerilmeyen bir yapıya sahip olabilir.
Kişilik ise insanın, yaşamında ortaya çıkan ortam koşullarından kaynaklı, zaman içerisinde oluşan benlik özellikleridir. Mizaç gibi doğuştan gelmez ve çocuğun yaşam koşullarına bağlı olarak zaman içerisinde gelişir. Bu gelişimin temelinde, mizaç her ne kadar bir temel oluştursa dahi kişilik gelişimi çocuğa sunulan imkan, ilgi ve dikkat sonucu sağlıklı bir şekilde ilerletilebilir. Bu doğrultuda mizaç ve kişilik arasındaki fark anlaşılarak çocuğun mizacına aykırı bir şekilde zorlamalarda bulunmadan, en etkili kişilik oluşumu gerçekleştirilmelidir.
Çocuğun Kişiliği Hangi Yaşta Ortaya Çıkar?
Çocuklarda kişilik özellikleri küçük yaşlardan itibaren belirli seviyelerde görülmeye ve oturmaya başlar. Psikoloji literatüründe çocuğun temel olarak kişiliğinin oturduğu ve genel anlamıyla oluştuğu yaş aralığı, 5-6 yaş olarak kabul edilir. Bu yaşa kadar olan yaşantı içerisinde çocuklar, konuşmaya ve yürümeye başladıkları andan itibaren pek çok şeyi kişiliklerine katmaya başlar.
Özellikle konuşmanın ilerlediği 3 yaş civarlarında dünyaya büyük bir merakla bakan, tüm sorun ve sorularını ebeveynleriyle paylaşan çocuklarla gerçekleştirilen iletişimde çok dikkatli olunmalıdır. 6 yaşa kadar çocukların içe veya dışa dönük olarak bir kişilik oluşturmasında ebeveynlerin sunduğu imkan ve ilgi oldukça önemlidir. Çocuğun yalnızca aile içerisindeki bireyleri tanıdığı ve yalnızca anne babaya güvendiği bir yetiştirme tarzından ziyade, arkadaşlığı ve bu bağlamda dış dünyayı tanıyabildiği ortamlara adım atabilmesi, sosyal bir kişilik yaratmak açısından değerlidir.
Çocuklarda Kişilik Özellikleri Nelerdir?
Çocuklardaki kişilik özellikleri aslına bakıldığında yetişkinlerde olan kişilik özelliklerinden farklı değildir. Yalnızca bazı temel kişilik özellikleri çocuklarda daha net ve doğal bir şekilde incelenebilir. Bunlardan en önemlisi, çocuğun sosyalliğinde oldukça önemli bir nokta olan içe dönüklük ve dışa dönüklüktür. İçe dönük bir çocuk daha sakin bir kişilik yapısı taşırken, yabancılarla iletişimi zayıftır. Sorunlarını kolaylıkla dile getiremez ve genellikle anlaşılmasını bekler. Dışa dönük kişilik özelliğinde ise çocuk daha fazla konuşkan bir yapıya sahiptir. Sorunlarını, isteklerini ve düşüncelerini sürekli olarak çevresindeki insanlara aktarmak ister.
Çocuklarda dürüstlük, duygusallık ve saygı gibi kişilik özellikleri de bulunur. Tüm bu özelliklerin oluşumu, aileden öğrenilen ve çok daha önemlisi, aileden görülen tutum ve davranışlar üzerinden gelişir. Çocuk, dünyayı algılamaya başladığı andan, kişilik özelliklerini oturttuğu 6 yaşına kadar aileyi izler. Çoğu ebeveynin hatalı bir bakış açısı olan “Çocuk anlamaz zaten bunları” düşüncesine karşın, çocuklar pek çok şeyi içselleştirerek kişiliğine aktarabilir. Bu nedenle olumsuz kişilik özelliklerinin temelinde de bu dikkatsizlik yatar.
Çocuğunuzun Tepkisini Nasıl Test Edebilirsiniz?
Çocukların tepkilerini ölçerek onların kişilik oluşumlarında nelere sahip olmaya başladığına dair fikirler edinebilirsiniz. İlk önce hangi konuda, neyi test etmek istediğiniz belirlemeniz ve buna yönelik basit bir kurgu yaratmanız önemlidir. Örneğin; belirli durumları karikatürize eden çizimler üzerinden çocuk ile bir diyalog kurularak şiddet, saygı ve dürüstlük gibi birçok konuda tepkilerini test edebilirsiniz. Bu konuda evde yapacağınız testler, tam olarak doğru sonuçlar veremeyebilir. Bu sebeple alanında uzman kişilerce uygulanan kişilik testlerini çocuklarınıza yaptırabilirsiniz.
Çocuklar için özel olarak hazırlanan kişilik testleri, onların ilgi duyarak yapacağı ve genel olarak görsellerden oluşan içeriklere sahiptir. Bu testler ile pek çok açıdan bilgi sahibi olabilir, endişe duyduğunuz noktalar üzerinde daha doğru sonuçlara ulaşabilirsiniz. Dışa dönüklük ve sosyal kişilik yapısı, çocuklarda kişilik özellikleri arasında en çok istenen ve çocuğun güvenli ortamlarda akranları ile sağlıklı bir şekilde vakit geçirmesini sağlayan avantajlar sunar. Bu süreçte çocuğunuzun eğlenerek sosyalleşebileceği Dumadum oyun parkı, farklı çocuklarla da bir arada olabildiği ve keyifli oyunlar oynayabildiği oyun alanları sunar. Siz de çocuğunuzun aktif bir kişilik yapısına sahip olmasını desteklemek için onu Dumadum oyun parkına getirebilirsiniz!