Bir ailede doğan ilk çocuklar, genelde ilk göz ağrısı olarak değerlendirilir. Aile, bu çocukla birlikte pek çok ilki de beraberinde yaşar. En son doğan çocuk ise, çoğunlukla şımarıklığın tadını çıkarır. Son çocuğa gelene kadar anne ve baba hem deneyim kazanmışlar hem de öncesinde evde kendilerine yardımcı olacak diğer çocuklar dünyaya getirmişlerdir.
Peki, ne ilk ne de son olan çocuklar ne olacak? Yani arada kalanlar, yani ortancalar?
İkinci veya Ortanca Çocuk Sendromu Nedir?
Evde birden fazla çocuk varsa, ilk doğan çocuk büyük olmanın avantajını, son doğan çocuk ise küçük olmanın avantajını yaşarken, ortanca çocuklar kimi zaman arada kalmışlık hissine kapılabilir. Ortada doğan çocukların sıklıkla yaşadığı psikolojik bir durum olan ortanca çocuk sendromunda, çocuk kendini ihmal edilmiş, yalnız bırakılmış, hatta terk edilmiş gibi hissedebilir.
Bu şekilde hisseden çocuk, yaşadığı duyguyu doğru bir şekilde anlamlandıramadığı için, dışarıya kıskançlık, içe dönüklük ya da özgüven eksikliği olarak yansıtacaktır.
Tüm Ortanca Çocuklarda Bu Sendrom Görülür mü?
Ortanca çocuk sendromu, tüm ortanca çocuklarda görülen bir durum değildir. Burada anne ve babanın rolü çok önemlidir. Anne ve babanın tüm çocuklarına eşit şekilde davranması, hepsine eşit şekilde ilgi, sevgi ve dikkat göstermesi ve hiçbir çocuğunu ihmal etmemesi; ortanca çocuk sendromunun ortaya çıkmasını engelleyecek davranışlar arasındadır.
Ortanca Çocuk Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Ortanca çocuk sendromu belirtileri nedir diye bakacak olursak, şöyle bir sıralama yapabiliriz:
Özgüven eksikliği: Yukarıda da belirttiğimiz gibi, çocuk kendini özgüvensiz hissedebilir. Kendisini dışlanmış ve ebeveynleri tarafından sevilmediğine inandırmış olan çocuğun, özgüven eksikliği yaşaması kaçınılmazdır.
Aşırılık: Anne ve babasının dikkatini kendisine yeterince vermediğini düşünen çocuk, onlara kendisini gösterebilmek için aşırı davranışlar içine girebilir. Örneğin en küçük bir durumda bile sesini yükseltebilir.
İzolasyon: Anne ve babası tarafından yeterince ilgi görmediğini düşünen çocuk, diğer yetişkinlerin de kendisine öyle davranacağını düşünerek kendisini sosyal ortamlardan soyutlar, dış dünyadan izole eder.
Kıskançlık: Ebeveynlerin ilgisinin ve dikkatinin diğer kardeşleri üzerinde toplandığını düşünen çocuk, onları kıskanmaya başlar.
Ortanca Çocuk Sendromunu Önlemek için Neler Yapılabilir?
- Ortanca çocuk sendromunu engellemek mümkündür. Bunun için öncelikle ebeveynlerin bu sendromun varlığının bilincinde olmaları gerekir. Eğer çocuklar arasında bu sendromun belirtileri göze çarparsa, anne ve baba vakit geçirmeden bu durumu kabul etmeli ve harekete geçmelidir.
- Belirtiler baş göstermeye başladığı sırada, çocuk kimi zaman isyan edebilir, kimi zaman bağırabilir, aşırı hareketlerde bulunabilir, kimi zaman da sessizleşip içine kapanabilir. Böyle zamanlarda çocuğa karşı sabırlı ve anlayışlı davranabilmek çok önemlidir. Çocuğa sevgi ve şefkat göstermeye devam etmek ve onun bu ruh halinin sebeplerini doğru anlamak, sorunun çözülmesinde başlıca adımlardan birini oluşturur.
- Kendisini dışlanmış, ihmal edilmiş hisseden çocuğun en büyük ilacı, kendisini ailenin bir parçası gibi hissetmesini sağlamaktır. Ona bu duyguyu verebilmek için, işe küçük sorumluluklarla başlayabilirsiniz. Ona küçük sorumluluklar vermeyi ve üzerine aldığı bu sorumluluğu başarı ile tamamladığında onu onaylamayı deneyebilirsiniz. Bu yöntem, çocuğun kendisini aile içinde önemli ve tabiri caizse işe yarar hissetmesine neden olacaktır.
- Çocuğunuzu anlamanın ve ne hissettiğini, nasıl düşündüğünü öğrenmenin yolu, onu dinlemekten geçer. Çocuğunuzu her zaman dinlemeye ve söylediklerini anlamaya çalışmaya özen gösterin. Çocuğunuzla empati kurabilmek, bu konudaki en güçlü silahınız olacaktır.
- Çocuklarınızı hiçbir zaman birbirleri ile kıyaslamayın. Her çocuk, birbirinden farklıdır ve her biri farklı özelliklere sahiptir. Çocuklarınızın her birine eşit derecede ilgi göstermeye çalışın. Onları birbirleri ile kıyaslamaya girişmeyin. Çocuklarınızı överken her birine eşit mesafede durun.
Bütün bu uyarılara karşın, aynı zamanda çocuklarınızla birlikte Dumadum oyun parkının birbirinden eğlenceli etkinliklerine katılarak da eğlenceli vakit geçirebilir ve çocuğunuzun ortanca çocuk sendromuna kapılmasına fırsat vermeyebilirsiniz. Bunun için Dumadum oyun parkının etkinliklerine göz atabilirsiniz.